آشنایی با قطع کننده های فشار متوسط
چرا به كليد قدرت نيازمنديم؟
قوس اكتريكي نوعي از تخليه الكتريكي است كه به محض جدا شدن كنتاكت هاي حامل جريان از يكديگر، ظاهر مي شود و براي ادامه جريان سماجت مي ورزد. كليد مي بايست بتواند قوس را بدون آنكه خسارتي بوجود آيد خاموش نمايد. قوس الكتريكي نقش بسياربا اهميتي در رفتار و طرز عملکرد كليد بازي مي نمايد و خاموش نمودن آن در كليد اغلب با بيشترين تنش ها همراه می باشد.
يك جریان یک کیلو آمپر با جدا شدن دو كنتاكت در هوا تا فاصله یک متر قطع نمي شود
در شكل زیر قوس الكتريكي به ارتفاع هفت و نیم متر رسيده
قوس الكتريكي به محض جدا شدن كنتاكت هاي حامل جريان از يكديگر ظاهر مي شود و اين بدين معناست كه جريان، پلي براي عبور سيل وار بين كنتاكت ها ايجاد مي نمايد.
در لحظه قطع قوس، در واقع از يك مقاومت خيلي كم به مقاومت خيلي زياد ميرسيم و نيز ميدانيم قسمت عمده شبكه ما به صورت سلف بوده كه در رابطه
V= L di/dt
صدق مي كند يعني در لحظه ي صفر شدن جريان، ولتاژ پشت كليد ما بسيار بالا رفته بطوري كه مي تواند تحمل عايقي كليد را از بين برده و باعث صدمه به شبكه شود.
لذا يكي از بزرگان ساخت كليد بنام آقاي براون گفته
اگر خداوند آرك ARC را خلق نكرده بود ما بايد آن را ميساختيم و اين يكي از نعمتهاي خداست.
آشنایی با قطع کننده های فشار متوسط و دسته بندی کلید ها:
دسته بندی کلید ها (از نظر کار کرد)
عمل قطع ولتاژ و جریان در شبکه قدرت از وظایف اصلی یک کلید قدرت می باشد. این عمل همواره در ولتاژ و جریان های مختلف ، عکس العمل های متفاوتی را به همراه دارد . توانایی کلید ها در قطع ولتاژ و جریان متفاوت می باشد. از این رو کلید های قدرت به دو دسته قابل قطع زیر بار و غیر قابل قطع زیر بار تقسیم می گردند.
کلید غیر قابل قطع زیر بار
کلید غیر قابل قطع زیر باربه کلیدی اطلاق می گردد که فقط توانایی قطع ولتاژ را دارد و ادواتی جهت خاموش نمودن قوس در اختیار ندارد.
از این کلید ها فقط به عنوان جداکننده و نقاط تضمین استفاده می گردد. برحسب این تعریف در صورتی که اختلاف پتانسیلی بین دو کنتاکت کلید ظاهر نشود، قطع و وصل کلید بلامانع است لذا از آنچه گفته شد چنین نتیجه می شود که در واقع کلید غیر قابل قطع زیر بار یک ارتباط دهنده یا قطع کننده مکانیکی بین سیستمها است. کلیدغیر قابل قطع زیر بار باید در حالت بسته یک ارتباط مکانیکی محکم و مطمئن در کنتاکت هر قطب برقرار سازد و مانع افت ولتاژ گردد لذا باید مقاومت عبور جریان در محدوده کلید کوچک باشد تا حرارتی که در اثر کار مداوم در کلید ایجاد می شود. به این نوع کلید ها در اصطلاح بهره برداری شبکه های برق سکسیونر گفته می شود.
کلید قابل قطع زیر بار
کلید قابل قطع زیر باربه کلیدی اطلاق می گردد که ضمن قطع ولتاژ، قادر به قطع بار در قدرت و جریان های مختلف نیز باشد که این مهم در لحظه قطع باعث بروز پدیده قوس الکتریکی می شود لذا ادوات و روش های مختلفی برای خاموش نمودن و باز نمودن مدار دارا هستند به این نوع کلید ها در اصطلاح بهره برداری شبکه های برق دژنکتور ( بریکر ) گفته می شود.
سکسیونر
این کلید ساختمان بسیار ساده اي دارد که از یک مکانیزم مکانیکی که دو سر کنتاکتها را به هم ارتباط داده یا قطع می کند، تشکیل می شود. قطع و وصل این کلید با فرمان دستی مکانیکی از محل و یا فرمان الکتریکی از اطاق فرمان یا محل صورت می گیرد. این کلید فقط زمانی که مدار تحت ولتاژ و یا کلاً بی برق باشد، قطع و وصل می گردد. بدلیل قابل رویت بودن کنتاکت ها، براي حفاظت جان افراد به عنوان یکی از نقاط ضمانت استفاده می گردد. هوای اطراف کنتاکتها نمی تواند آرکهاي ناشی از بار جدا شده را خفه و مستهلک کند و باعث ذوب شدن سکسیونر خواهد شد و اصلاحا گفته می شود سکسیونر غیر قابل قطع زیر بار می باشد.
سکسیونرهای قابل قطع زیر بار
سکسیونرها که در دسته کلیدهای غیر قابل قطع زیر بار هستند به علت اینکه در بیشتر شبکه ها و پست های کوچک ، کلید قدرت و سکسیونر و وسایل اضافی مربوط به چفت و بست آن ها مبالغ زیادی را از مخارج و هزینه کل تاسیسات را شامل می گردد و همچنین در اغلب موارد نصب کلید قدرت با مزایای قطع و وصل سریع آن احتمالا لازم و ضروری نیست لذا درسکسیونر قابل قطع زیر بار با تغییراتی در مکانیزم عملکرد و کنتاکت ها سکسیونر قابل قطع زیر بارطراحی و ساخته شد.
کلید فشار متوسط قابل قطع زیر بار در ضمن اینکه باید وظیفه یک سکسیونر را انجام دهد یعنی در ضمن برداشتن ولتاژ یک قطع شدگی قابل رویت و مطمئن در مدار شبکه فشار قوی به وجود آورد ، باید قادر باشد مانند یک دژنکتور قدرت های کوچک الکتریکی را نیز قطع کند. لذا هر سکسیونر قابل قطع زیر بار باید دارای وسیله ای برای قطع فوری جرقه باشد.
سکسیونر قابل قطع زیر بار اصولا دارای قدرت وصل بسیار زیاد است ولی قدرت قطع آن کم و از ۱۵۰۰- ۴۰۰ آمپر یعنی در حدود جریان نامی آن تجاوز نمی کند. لذا نتیجه می شود که این کلیدها برای قطع جریان اتصال کوتاه ساخته نشده و مناسب هم نمی باشند. به همین دلیل در صورتی می تواند سکسیونر قابل قطع زیر بار در شبکه فشار متوسط مورد استفاده قرار گیرد که این کلید مجهز به قطع کننده جریان اتصال کوتاه گردد و یا اینکه جریان اتصال کوتاه شبکه از قدرت قطع کلید تجاوز نکند. از آنچه که گفته شد نتیجه می شود که سکسیونر قابل قطع زیر بار فقط برای قطع جریان نامی شبکه مناسب است و وظیفه قطع جریان های اتصال کوتاه با فیوزها و دژنکتورها می باشد.
انواع سکسیونرهای فشار متوسط :
- سکسیونر تیغه ای (غیرقابل قطع زیر بار – عملکرد دستی)
- سکسیونر کشویی (غیرقابل قطع زیر بار – عملکرد دستی)
- سکسیونر فیوزدار (قابل قطع زیر بار – عملکرد دستی و خودکار)
- سکسیونر روغنی (قابل قطع زیر بار – عملکرد دستی)
- سکسیونر گازی (قابل قطع زیر بار – عملکرد دستی و موتوری)
سکسیونرهای تیغه ای : این سکسیونرها به صورت یک پل و سه پل ساخته می شوند دارای تیغه یا تیغه هایی هستند که در ضمن قطع کلید عمود بر سطح افقی حرکت می کنند و در بالای ایزولاتور ( پایه ) قرار می گیرند.
تیغه ها در جریان کم به صورت تسمه و در جریان های زیاد به صورت پروفیل و از مس ساخته می شوند و در هرحال تیغه ها به خاطر جلوگیری از ارتعاشات کلید در موقع عبور جریان اتصال کوتاه به طور دوتایی و موازی نصب می شوند.
سکسیونرهای تیغه ای دورانی : سکسیونر دورانی به جای یک تیغه بلند و یک کنتاکت ثابت دارای دو تیغه متحرک و دورانی می باشد که با ورورد آنها به هم ارتباط الکتریکی برقرار می شود. در این نوع کلید حرکت تیغه ها به موازات سطح افقی و یا عمود بر سطح محور پایه ها انجام می گیرد و دارای این مزیت است که با کوچک بودن طول بازوی تیغه فاصله هوایی لازم بین دو تیغه به وجود می آید و چون تیغه ها با گردش پایه ها باز و بسته می شوند ، عوامل خارجی مثل فشار باد و برف و غیره نمی تواند باعث وصل بی موقع آن گردد. یا به علت یخ زدگی کنتاکت ها در زمستان احتیاج به نیروی اضافی برای باز کردن آن ها نیست. تمام قطب ها توسط اهرم و میله به طور مکانیکی به هم متصل و مرتبط می شوند و دارای فرمان واحد می باشند.
سکسیونرهای زمین :
معمولاً در هنگام تعمیرات به منظور تخلیه بارهاي موجود از قبل و جلوگیري از القاي الکتریسیته از خطوط مجاور و بی خطر کردن عملیات تعمیراتی روي دستگاهها توسط سکسیونر زمین،اتصال زمین برقرار می شود.
* قبل از وصل سکسیونر زمین رعایت موارد زیر ضروري است :
1- مدار منبع انرژي جدا شده باشد که وصل سکسیونر زمین باعث بروز حادثه نگردد.
2-سکسیونر مورد عمل کاملاً شناخته شده باشد و براي انجام عملیات قطع و وصل از دستکش عایق متناسب با ولتاژ استفاده گردد.
3-از نظر ایمنی قبل از انجام عملیات مکانیزم هوایی و اتصالات سکسیونر فوق قبل از عمل، دقیقاً مورد بازرسی قرار گیرد.
4-پس از وصل سکسیونر ارت هر سه فاز بازرسی می شوند که به طور کامل بسته شده باشند. و محل اتصال کاملاً برقرار باشد. گاها مشاهده می شود که سکسیونر ارت بسته است ولی محل اتصال داراي فاصله هوایی است در نتیجه تخلیه الکتریکی صورت نگرفته و خطر گروه تعمیرات را تهدید می کند.
با ما همراه باشید در مقاله ی قطع کننده های فشار متوسط
براي ممانعت از این اتفاقات سیستم اینترلاك وجود دارد و فقط هنگامی که سکسیونر خط قطع باشد، امکان وصل سکسیونر زمین موجود می باشد. ( که در ذیل به آن اشاره می شود) اگرچه مکانیزم اینترلاك مانع بروز حادثه می گردد ولی این وسیله کافی نبوده و اپراتور می بایست دقیقاًبازرسی هاي لازم را از شرایط موجود به عمل آورد تا مطمئن شود که دستگاه مجزا شده از طریق منابع دیگر برقدار نمی باشد. جهت محدود کردن خطاهایی که اپراتورها سهواً مرتکب آن می شوند، بهترین روش استفاده از دستورالعمل هاي عملیاتی است که براي مجزا نمودن دستگاههاي مختلف توسط سرپرست پست تهیه و معمولاً در اطاق فرمان موجود است
نمونه ای از سکسیونر های غیرقابل قطع زیر بار
سکسیونر روغنی در قطع کننده های فشار متوسط
*کنتاکت های این کلید در محیط روغنی قرار دارند و روغن به عنوان عایق و خاموش کننده قوس نقش ایفا می کند.
*مشخصات مهم روغن که نیاز به بررسی و کنترل دارد:
* ویسکوزیته
*دانسیته
*مقدار آب
*مقدار اشتعال
*مقاومت در برابر اکسیدانسیون
*شکست عایقی
*اسیدیته
*خوردگی
سکسیونر گازی
*قابلیت نصب در شبکه هوایی
*بدنه از جنس فولاد ضد زنگ
*دارای عایق گاز SF6
*سرعت مناسب در قطع و وصل
*مکانیزم فرمان دستی با قابلیت موتوری شدن
*دارای نشانگر وضعیت کنتاکت روی مکانیزم شفت
*جریان نامی 630 آمپر
*دارای محدودیت وصل زیر اتصالی
*فشار گاز از 0.4 تا 1.2 بار بسته به نوع سکسیونر
نمونه ای از سکسیونر های قابل قطع زیر بار
كليدهای فشار متوسط قابل قطع دژنکتور (بريكر):
دژنکتور ها کلیدهایي هستند که علاوه بر قطع و وصل بار حفاظت از شبکه را نیز برعهده دارند و در شرایط اتصال کوتاه شدن شبکه به وسیله عملکرد رله ها قسمت معیوب را مجزا می نمایند. دژنکتورها طوري طراحی شده اند که به طور اتوماتیک از طریق رله یا به طور دستی از اطاق فرمان و همچنین از محل، در شرایط تحت ولتاژ زیر بار و در زمان اتصال کوتاه که جریان عبوري از مدار ممکن است تا 10 برابر جریان نامی دژنکتور باشد، قادر به قطع مدار باشند بدون آنکه آسیبی به آن برسد.
شرايط و مشخصات دژنکتورها:
**در حالت بسته: بايد در مقابل عبور جريان بار و حتي جريان شديد اتصال كوتاه از خود مقاومت قابل ملاحظه اي نشان ندهند و نيز در مقابل اثرات حرارتي و ديناميكي اين جريانها در يك زمان طولاني داراي پايداري و ثبات قابل ملاحظه اي باشند.
**در حالت باز : بريكرها بايد قادر باشند اختلاف سطح الكتريكي موجود بين دو كنتاكت باز را بطور كاملا مطمئن تحمل نمايد.
– تمام قسمتهاي كليد در شرايطي كه هم پتانسيل با شبكه هستند بايد در موقع قطع و يا در حالت وصل بطور كاملا مطمئن نسبت به زمين و نسبت به قطبها و تيغه هاي ديگر ايزوله و عايق باشند.
– بريكرها بايد قادر باشند مدار الكتريكي را در زير ولتاژ نامي ببندند. (بريكرها معمولا براي ولتاژ ماكزيمم شبكه طراحي مي شوند)
– بريكرها بايد قادر باشند مدار الكتريكي را در ضمن عبور جريان باز كنند.
– بريكر ها بايد قابليت سرعت عملكرد بالايي در قطع و وصل مدار الكتريكي را داشته باشند.
– بريكرها محدوديت جرياني ندارند و براي بزرگترين جريانهاي اتصال كوتاه شبکه مورد نظر سفارش و ساخته مي شوند.
– يكي از مشخصات مهم بريكرهاي قدرت زمان تاخير در قطع كليد است. اين زمان عبارت است از حدفاصله بين لحظه فرمان قطع توسط رله مربوط و آزاد كردن ضامن قطع كليد تا خاموش شدن كامل جرقه.
ويژگيهاي مشترك بريكرها:
1- داشتن مكانيزم عملكرد قطع و وصل : operating Mechanism
2- داشتن مكانيزم خاموش كردن جرقه در اتاق جرقه: Arcextinction Inarcing Chamber
3- داشتن كنتاكتهاي اصلي بريكر(كنتاكتهاي ساده و متحرك): Fixed& Moving Contacts
4- داشتن بوبین های قطع و وصل: Triping coil& Closing Coil
5- داشتن كنتاكتهاي فرعي: Auxiliary Contact
6- داشتن مدارات كنترل بريكر: Control Circuits Circuit Breaker
آشنایی با قطع کننده های فشار متوسط ، دسته بندی کلیدها :
دسته بندی کلید ها (از نظر عایقی) :
*مراحل اطفاء قوس از نقطه نظر تجزيه و تحليل پيچيده مي باشد بطوريکه مرحله قوس خود داراي دو ناحيه مي باشد
* 1-ناحيه جرقه زدن،
*در هر كليد سعي بر آنست كه قطر قوس با استفاده از تكنيك هاي مختلف كاهش می یابد
*2- ناحيه تنش هاي ولتاژي
*در هر كليد، سعي مي شود تمهيدات لازم براي جايگزيني محيط عايقي تازه بين كنتاكت ها بعد از اطفاء قوس انجام شود و استقامت عايقي سريعاً قابليت خود را بدست آورد
روشهای مختلف خاموش کردن جرقه در کلیدهای فشار متوسط :
۱) خاموش کننده های جامد : مانند خاک کوارتز که معمولاً در فیوزهای فشار قوی استفاده می شود.
۲) خاموش کننده های مایـع : مانند روغن
۳) خاموش کننده های گازی : مانند گاز sf6
انواع بريكرها بر اساس مكانيزم خاموش كردن جرقه:
1- بريكر هواي فشرده: Air Blast Circuit Breaker
2- بريكر تانك روغن يا روغني: Bulk Oil Circuit Breaker
3- بريكر كم روغن يا نيمه روغني: Minimum Oil Circuit Breaker
4- بريكر گازي SF6 : Sulphur- hexafluoride(sf6) C.B
5- بريكر با محفظهء خلاء: Vacuum Circuit Breaker
6- بريكر هوايي: Air Circuit Breaker
بريكر اکسپانزیون: (Expansionsschalter Circuit Breaker ):
*در ابتدا بعلت هدايت الكتريكي آب، چندان اين ماده در كليدهاي قدرت رواج پيدا نكرد تا اينكه در سال 1930 كارخانجات زيمنس موفق به ساختن نوعي كليد آبي شدند. در اين كليد آب در اطراف قوس، كه داراي حرات زيادي است به هيدروژن و اكسيژن تجزيه ميشود و سپس در موقع عبور از آب قسمت اعظم آن مجدداً به بخار آب تبديل و تقطير ميگردد.
بريكر تانك روغن يا روغني: (Bulk Oil Circuit Breaker) :
*این کلید که در سال های ۱۹۱۰ تا ۱۹۲۵ از متداول ترین کلیدهای فشار قوی با قدرت زیاد به شمار می رفت. در کلید روغنی در درجه اول از روغن به عنوان عایق استفاده می شود و بدین جهت هر چه فشار الکتریکی شبکه بیشتر باشد حجم روغن داخل کلید نیز زیادتر می گردد. به طوری که وزن روغن در کلید روغنی 230 کیلوولت نزدیک به ۲۰ تن می رسد و همین حجم زیاد روغن یکی از بزرگترین معایب این نوع کلید به خصوص در موقع آتش سوزی است. کلید قدرت علاوه بر اینکه جریان اتصال کوتاه را قطع می کند باید قدر باشد مدار اتصال کوتاه شده ای را نیز به شبکه برق وصل کند. یا به عبارت دیگر در زیر اتصال کوتاه وصل شود. از آنجا که در این حالت در لحظه وصل جریان اتصال کوتاه ضربه ای شدیدی از کلید می گذرد.
*در اطراف کلید حوزه الکترومغناطیسی شدیدی ایجاد می شود که سبب لرزش کنتاکت ها و کم شدن سطح تماس کنتاکتها می شود که نتیجه آن بوجود آمدن نقطه جوشهائی در سطح کنتاکت ها و از کارافتادن کلید می شود. برای جلوگیری از این ارتعاشات بخصوص در کلیدهای فشار قوی هر قطب کلید دارای محفظه احتراق مخصوص به خود می باشد.
آشنایی با قطع کننده های فشار متوسط
بريكر كم روغن يا نيمه روغني:(Minimum Oil Circuit Breaker ):
*در اين كليد براي خاموش كردن قوس نياز به دو امر بسيار مهم است:
*الف ) عنصري با قابليت حرارتي بالا كه خوشبختانه هيدروژن (قابليت حرارتي آن 20برابر هواست ) متصاعد شده از روغن مناسبترين عنصر براي اين منظور است.
*ب) حباب گازي كه بين دو كنتاكت است اگرچه بعد از خاموش شدن جرقه هادي نيست اما بايد داراي آنچنان استقامت الكتريكي باشد كه در اثر برگشت ولتاژ شبكه به محض صفر شدن جريان بين دو كنتاكت، باعث شوك الكتريكي و در نتيجه بازگشت قوس نگردد. لذا با تعبیه چند بره های قطع و شکستن قوس های الکتریکی و در نتیجه آن کوچک شدن قوس های الکتریکی حجم روغن به شدت کاهش می یابد.
بريكر گازی (sf6) SF6 : Sulphur-hexafluoride
*در این نوع کلید از گاز SF6 به عنوان ماده خاموش کننده جرقه و عایق بین دو کنتاکت و نگهدارنده ولتاژ استفاده شده است. گاز SF6 الکترون های آزاد را جذب می کند و ایجاد یون منفی بدون تحرک می کند. در نتیجه مانع ایجاد ابر بهمنی الکترون ها که باعث شکست عایق و ایجاد جرقه می شود می گردد. به طوری که استقامت الکتریکی گاز SF6 به ۲ تا ۳ برابر استقامت الکتریکی هوا می رسد. گاز SF6 از نظر شیمیایی کاملاً با ثبات است و میل ترکیبی آن خیلی کم و غیرسمی می باشد و تقریبا ۵ برابر هوا وزن دارد و در مقابل حرارت زیاد نیز پایدار و غیر قابل اشتعال است. در ضمن این گاز دارای قابلیت هدایت حرارتی بسیار زیاد است. لذا علاوه بر اینکه در خاموش کردن جرقه بسیار مؤثر واقع می شود عایق بسیار با ارزشی نیز می باشد.
*طرز استفاده از این گاز در کلیدهای فشار قوی عموماً بر مبنای انژکسیون گاز متراکم شده SF6 به محل قوس الکتریکی ( محفظه احتراق ) است.گاز در مركز جريان، بوسيلة قوس شديداً گرم مي شود بطوريكه چگالي آن چندين هزار برابر كمتر ازگاز سرد اطرافش مي شود . اين پلاسماي سبك بوسيلة اختلاف فشار شتاب گرفته و به يك سرعتي بيش از 1000 متر بر ثانيه مي رسد به طوري كه بين جاري شدن گازسرد با سرعتي در حدود 130 متر برثانيه و پلاسما يك تلاطم در جهت خنك شدن قوس در نازل ايجاد مي شود و آنرا به طور مؤثري در اين كليد در اثناي صفر شدن جريان قطع مي نمايد .
*در اين كليد يك سيلندر وزشي به كنتاكت متحرك وصل مي باشد كه در اثناي باز شدن كليد SF6 ، بين سيلندروپيستون مربوطه به تله مي افتد و پس از فشرده شدن در لحظه مناسب از طريق نازل هاي همگرا و واگرا با سرعت بالا بر روي قوس جاري و دميده مي شود ( سیستم puffer )
بريكر با محفظهء خلاء: (Vacuum Circuit Breaker ):
*نظر به اينكه الكترونهاي آزاد باعث هدايت جريان در فلزات و ايجاد قوس الكتريكي در عايقها ميشوند، لذا در خلاء كامل چون هيچ عنصري وجود ندارد كه حامل الكترون باشد، بايد جدا شدن دو كنتاكت فلزي جريان دار به احتمال قوي بدون ايجاد جرقه انجام گيرد براي رسيدن به يك استقامت عايقي معادل كيلوولت در خلاء بالا ، يك فاصله يك ميليمتري كافي است . درگاز SF6اين فاصله معادل 5 ميليمتر و در هوا معادل 15 ميليمتر خواهد بود.
*با توجه به این اصل مهم کلیدهای فشار قوی که کنتاکت های آن در خلأ از هم جدا می شوند ساخته شده است.
*کلید خلأ به طور کلی از سه قسمت اصلی زیر تشکیل شده است :
*۱- کپسول خلأ از فولاد ، کرم ، نیکل با کنتاکتورها
*۲- نگهدارنده کنتاکتورها و ایزولاتورها
*۳- وسایل مکانیکی رسانای فرمان قطع و وصل
*کلید خلأ امروزه به خاطر دارا بودن مزایایی از قبیل دوام زیاد، مراقبت کم، امکان قطع و وصل سریع مکرر، در شبکه های فشار متوسط تا 33 کیلوولت بخصوص برای وصل شبکه های کاپاسیتیو بسیار مناسب است.
انواع بريكر از نظر محل نصب:
1- نصب در فضاي آزاد: Out Door
2- نصب در تاسيسات داخلي: In Door
مقایسه بعضی از مشخصه های کلید sf6 ،خلاء و روغنی
نمونه ایی از بریکر روغنی
نمونه ایی از بریکر گازی
نمونه ایی از بریکر خلاء
نمونه ایی از بریکر هوایی
اینترلاک ها:
همانطور که می دانیم اغلب کلیدهاي قدرت به کمک سکسیونر به شین وصل می شوند و چون سکسیونر رانمی توان زیر بار قطع یا وصل نمود، باید قطع و وصل سکسیونر تابعی از وضعیت دژنکتور مربوطه به آن باشد.
همچنین سکسیونر ارت تابعی از سکسیونر مربوطه به آن می باشد. این تابعیت ها توسط اینترلاك کلید ها که ممکن است مکانیکی یا الکتریکی باشد، برقرار میگردد.
درحالتی که فرمان قطع و وصل دژنکتور و سکسیونر از اطاق فرمان و یا از مراکز کنترل به وسیله سیستم ها صورت می گیرد،از اینترلاك الکتریکی استفاده می گردد. در این روش از کلید فرمان و رله Scada اسکادا مغناطیسی جهت برقراري اینترلاکهاي لازم در پست استفاده می کنیم.قطع و وصل سکسیونرها تابع قطع کامل دژنکتور و وصل هریک از سکسیونرها تابع قطع دیگري است.
لازم بذکر است که ایجاد اینترلاک ها به شرایط بهره برداری نیز بستگی دارد.
انتخاب کلید قدرت:
برای انتخاب کلید قدرت باید به نکات زیر توجه کرد :
1) ولتاژ نامی کلید که معمولاً برابر ولتاژ شبکه ای است که کلید در آن نصب می شود. اغلب به خاطر به وجود آوردن اطمینان بیشتر در استحکام شبکه از کلیدی استفاده می شود که ولتاژ نامی آن از ولتاژ شبکه قدری بزرگتر باشد.
2) جریان نامی که مساوی با بزرگترین جریان کار معمولی شبکه است.
3) قدرت نامی قطع کلید که باید با قدرت اتصال کوتاه در محل کلید مطابقت کند.
4) نوع فرمان وصل کلید : دستی- الکتریکی و یا کمپرسی توسط هوای فشرده .
5) طریقه نصب کلید : کشوئی- ثابت
6) نوع قطع کنندگی: اتوماتیک یا دستی
7) برای نصب در شبکه آزاد یا شبکه سر پوشیده
8) یکی دیگر از مشخصات مهم کلید ، زمان تاخیر در قطع کلید است. این زمان بر حسب تعریف عبارت است از حد فاصل زمانی بین لحظه فرمان قطع توسط رله مربوطه و آزاد کردن ضامن قطع کلید تا خاموش شدن کامل جرقه.
اهمیت استفاده از بریکرها:
عمل اصلی حفاظت شبکه در هنگام بروز اتصالیها و برقراری جریان اتصالی توسط کلیدهای قدرت صورت می پذیرد . با قطع کلید قدرت ، قسمت معیوب شبکه از قسمتهای بدون عیب و در حال کار شبکه جدا شده و ادامه کار و ثبات شبکه تامین می گردد.بروز هرگونه عیبی در کلید قدرت ، بطوریکه با بروز عیب در شبکه و بکار افتادن رله های حفاظتی ، کلید عمل نکرده و به موقع قسمت معیوب شبکه را جدا ننماید ،قطع بی مورد و نابجای سایر کلیدها و از کار افتادن قسمتی از شبکه را بهمراه خواهد داشت .
عیب در کلید ممکن است ناشی ازموارد زیر باشدکه عبارتند از:
o بروز اشکال در مدار فرمان کلید
o بروز عیب در مکانیزم قطع و وصل کلید
o عدم توانایی کلید در قطع جریان اتصال کوتاه
o افزایش زمان قطع کلید
ویژگی های مورد نیاز بریکرها:
پس کلیدهای قدرت نقش مهمی را در قسمت معیوب و حفظ پایداری شبکه را برعهده دارند از این رو همواره کلیدها بایستی همواره دارای ویژگیهای زیر باشند :
- سرعت عمل قطع و وصل کلید باید خیلی بالا باشد
- جرقه حاصله از مانور قطع و وصل حداقل ممکن باشد و سریعا خاموش شود.
- همواره در موقع قطع بایستی حداکثر عایقی بین کنتاکتهای کلی و در موقع وصل حداقل مقاومت اهمی بین کنتاکتها وجود داشته باشد .
- وزن بریکرهای فشارقوی حداقل ممکن باشد.
اهمیت کاهش مدت زمان وصل کلیدها:
یکی از طرق بسیار موثر درکاهش دامنه اضافه ولتاژهای ناشی از سوئیچینگ ، وجود مقاومتهای موازی با کلید است این مقاومت قبل از وصل کنتاکت اصلی کلید وارد مدار شده و سپس با وصل آن از مدار خارج می گردد خارج و وارد شدن مقاومت در مدار توسط کنتاکتهای کمکی یا فرعی صورت می پذیرد .کنتاکت کمکی پیش بینی شده در کلید ، قسمتی از ساختمان کلید را تشکیل داده و مجهز به محفظه قطع جداگانه بودهو با محفظه قطع اصلی کلید مشترک می باشد و انرژی حرکتی لازم جهت حرکت کنتاکتها ی کمکی توسط مکانیزم عمل کننده تامین می گردد. و به منظور کاهش دامنه اضافه ولتاژها لازم است تا مقدار مقاومت و فاصله زمانی قرار گرفتن آن در مدار به طور صحیح و مناسب انتخاب گردد.
