مراحل ایمن سازی برق

مراحل ایمن سازی برق چه کاربردی دارد؟ به منظور کار بر روی شبکه های برق به صورت سرد (شبکه بی برق ) لازم است پس از اخذ اجازه کار ، به ترتیب شبکه بطور کامل قطع،آزمایش بی برقی ،تخلیه مقدار جریان باقی مانده در شبکه ،ارت موقت طرفین محل کار و در نهایت ایمن سازی محیط کار صورت می گیرد.

1- قطع مدار:

به منظور اجرای کار روی شبکه برق ،هر گونه درخواست قطع مدار صرفاً بعد از تایید دیسپاچینگ توزیع و اخذ فرم اجازه کار توسط اکیپ اجرائی) فرم خاموشی(، توسط فرد مجاز) مامور مانور( با رعایت دستورالعملهای ذیربط برق قطع خواهد شد. قطع مدار با قطع کردن تجهیزاتی مانند سکسیونرها،دیژنگتورها،ریکلوزرها ،کات اوت ها وکلید کل و … انجام میشود.

1-1) در زمان قطع کلید استفاده از دستکش عایق برق ، کلاه ایمنی و نقاب صورت برای مامور قطع برق الزامی است.

1-2)در زمان قطع مدار ابتدا تجهیزات ایمنی فردی و گروهی بازرسی شده و از صحت و سلامت لوازم اطمینان حاصل شود

1-3) و سپس با توجه و در نظر گرفتن موارد نظیر: شرایط جوی،دو سر یا یک سر تغذیه بودن مدار و قطع همه ورودی های خط، فول باری یا کم باری خط ، یکسره نبودن کلید یا فیوز ، اطمینان از سلامت دسته و تیغه سکسیونر و اتصال زمین سکسیونرو….نسبت به قطع مدار اقدام شود.

1-4) در صورت انجام کار روی ترانس و قطع فیوز کات اوت بالای ترانس ، باید کلید کل در تابلوی زیر ترانس نیز قطع گردد تا احتمال برق برگشتی از طرف فشار ضعیف برطرف گردد.

1-5) در نقاطی از خط که کات اوت فیوز به صورت رینگ قطع می شوند دسته کات اوتهای رینگ بهتر است در محل نباشند چرا که احتمال مانور اشتباهی وجود دارد.

1-6) در صورت وجود ترانس بین دو طرف ارت می بایست کات اوت ترانس کشیده شود تا از خطرات ناشی از به مدار آمدن ژنراتورهای موجود در شبکه جلوگیری گردد.

1-7  )در شرایط پربار بودن و لزوم قطع کلید کل تابلوی توزیع ابتدا فیدرهای خروجی یک به یک قطع و سپس کلید کل قطع می گردد.

1-8)در صورت قطع برق از تابلوی توزیع درب آن قفل شده و کارت عملیات ممنوع یا برق را وصل نکنید روی آن نصب شود

1-9)در صورت قطع برق از طریق تابلوی برق قبل از تماس با تابلو، بدنه تابلو از لحاظ بی برقی تست شود.

1-10)در صورت قطع برق از طریق تابلوی برق، مامور مانورباید در موقعیت مناسب قرار گیرد و روبروی کلید نباشد تا در صورت بروز آرک زدگی آسیبی به وی نرسد.

2 – تست مدار:

پس از قطع مدار باید از بی برقی مدار اطمینان حاصل گردد که عموماً با فازمتر ،بی برقی یا برقدار بودن تست می گردد. قبل از استفاده از فازمتر باید با تست سرخود دستگاه از سالم بودن فازمتر مطمئن شد و سپس بی برقی مدار را تست کرد. در صورت عدم شنیده شدن صدای بوق یا روشن نشدن آلارم نوری دستگاه بی برق بودن مدار محرز می گردد. لازم به ذکر است که تست بی برقی یکی از سیمهای شبکه نمی تواند مؤید بی برقی شبکه باشد و باید همه سیمهای برق را تست نمود . به دلیل نور زیاد آفتاب در روز ممکن است نور چراغ فازمتر دیده نشود و ایجاد خطا نماید بهتر است از فازمترهائی استفاده شود که دارای شدت صوت بالا و قابل شنیده شدن در سرو صدای محیط در روز باشد.در صورت تست مدار فشارضعیف با فازمترهای فشار ضعیف آژیردار بهتر است از نوعی که بالاترین شدت صدا را دارد استفاده شود و همچنین فازمترهای دارای لامپ باید از شدت نور بالائی برخوردار باشند تا در نور و صدای محیط کار در روز قابل شنیدن و یا دیدن باشند و ایجاد خطا نکنند.

3-تخلیه مدار و تست بی برقی :

همانطور که گفته شد تفنگ پرتاب سیم ارت وسیله ای است که برای آزمایش خطوط شبکه متوسط بمنظور اطمینان از بی برق بودن آن و یا تخلیه از آن استفاده میشود .پس از قطع برق، در صورت وجود بار پسماند و یا جهت آزمایش بی برقی، سیم تفنگ پرتاب) امتحان( را روی زمین پهن میکنیم و میله ارت موقت را به زمین متصل مینماییم . پیچ انتهای تفنگ بیشتر از 4 انگشت بسته یا باز نشود. بسیار مهم است که قبل از پرتاب سیم تفنگ امتحان ،یک سر آن به میله ارت متصل گردد و با ریختن مقداری آب در اطراف میله مقاومت زمین را کم کرد سر دیگر سیم را به میله پرتاب تفنگ امتحان بسته و تیر)میله( را داخل تفنگ میگذاریم. در حالی که تیر داخل تفنگ است سر تفنگ را روی زمین گذاشته و به کمک وزن بدن فشاری روی تفنگ وارد میکنیم تا فنر آن شارژ شود. باید مواظب باشیم که سمت تفنگ که مجهز به میله پرتاب میباشد به طرف هیچ کسی نباشد سپس تفنگ را طوری هدفگیری میکنیم که پس از پرتاب سیم آن بر روی سه فاز قرار گیرد. باید کاملا مراقب باشیم هیچ کس در نزدیکی سیم پهن شده بر روی زمین قرار ندارد یا پس از پرتاب سیم به کسی اصابت نمیکند یا سیم پای کسی پیچیده نشود. حالا تفنگ را شلیک میکنیم تا سیم روی هر سه فاز قرار گیرد. سالم ماندن سیم نشانه بی برق بودن شبکه و انفجار آن نشانه برقدار بودن آن است . پس از انجام کار سیم پرتاب بطور منظم و بدون گره خوردگی بدور قرقره خود پیچیده و تمیز شود. میله ارت و میله پرتاب همراه با چکش را بعد از هر بار استفاده تمیز شده و در جعبه مخصوص و یا کسیه های برزنتی کارخانه سازنده تحویل داده شود.

مراحل ایمن سازی برق

4- نصب ارت موقت :

به منظور جلوگیری از برقگرفتگی به هنگام انجام کارهای اجرائی و تعمیراتی و فقط در زمان مربوطه استفاده می شود:

1-4)نصب دستگاه ارت موقت هوائی (فشار متوسط):

به منظور کار روی شبکه فشار متوسط ( 20 کیلوولت)گروههای اجرایی یا تعمیراتی موظفند پس از آزمایش خطوط و کسب اطمینان از بی برق بودن مدار آن را بشرح زیر ارت موقت نمایند :

1-میله ارت دستگاه ارت موقت فشار متوسط یک فاصله قبل از محل کار و در مرطوبترین نقطه ممکن از زمین مجاور پایه کوبیده شده و سپس کلمپ اتصال زمین به آن متصل میشود

2 – سیمبان پس از بالا رفتن از پایه و استقرار در زیر شبکه به کمک طناب دستگاه را به بالا می کشد و پس از بازرسی ازگیره ها و تعیین فاصله ، توسط پرچ عایق ،گیره قرمز رنگ را به خط وسطی و سپس فازهای دیگر متصل مینماید .

3 – برای جمع آوری دستگاه ابتدا گیره های کناری توسط پرچ عایق از خط جدا و سپس با کنترل نمودن وزن کابل ، گیره وسطی از خط آزاد شده و در پایان کلمپ از میله زمین جدا گردد .

نکته ضروری : تعداد دستگاه ارت مورد استفاده باید متناسب با تعداد خطوط ورودی به محل کار باشد ، متاسفانه مشاهده می گردد که گروه اجرایی بر روی سکشنی که دارای چهار خط ورودی است ، از دو دستگاه ارت استفاده می نماید که کاملا غیر ایمن بوده و در این شرایط باید حتما از چهار دستگاه ارت استفاده گردد.

توجه : الف-  به هیچ عنوان نبایدسیمبان پس از بی برقی ، گیره های اتصال زمین را با دست به خط وصل نماید.

ب- سیم تفنگ پرتاب را نمی توان به عنوان دستگاه ارت موقت استفاده کرد

2-4) نصب ارت موقت فشار متوسط زمینی:

بعد از قطع برق توسط کلیدهای قدرت ، و تست بی برقی تابلو با فازمتر 21 کیلوولت ، با استفاده از لوازم ایمنی انفرادی کامل وپرچ مخصوص نسبت به وصل کلمپهای ارت موقت پست زمینی روی ارت زمین و شمش های تابلوی برق اقدام شود

3-4)نصب ارت موقت فشار ضعیف :

قبل از نصب اتصال زمین روی شبکه باید ابتدا میله اتصال زمین موقت در محیطی مرطوب به زمین متصل گردد و اتصال زمین با کمک طناب دستی به روی تیر منتقل گردد و به ترتیب زیر اتصال زمین زده می شود.

مراحل ایمن سازی برق

اول سیم نول: به دلیل اینکه اگر معابر یا فازها برق دار باشد از طریق نول به زمین تخلیه گردد .

سپس سیم معابر:پس از سیم نول سیم معابر باید به زمین متصل گردد.

در نهایت نیز سه فاز به زمین وصل می گردد که در صورتی که هر فاز برق دار باشد از طریق نول و میله اتصال زمین به زمین منتقل گردد.و در زمان برداشتن اتصال زمین نیز برعکس مراحل فوق انجام می شود یعنی ابتدا سه فاز برداشته می شود سپس معابر و در نهایت سیم نول و پس از برداشتن کلیه کلمپها سیم زمین برداشته می شود.

در زمان نصب اتصال زمین فشار ضعیف باید به نکات ذیل توجه شود:

• سالم بودن و محکم بودن کلیه اتصالات اتصال زمین قبل از کار کنترل گردد.
• رعایت حریم کاری باشبکه 20kv در زمانی که در مجاورت شبکه 20 kv کار می کنید.
• اطمینان از عدم وجود دیزل ژنراتور در مسیر کار و بازدید دیزل ژنراتورهای اضطراری برای اطمینان از قطع فیوز کنتور مشترک و عدم ورود برق به شبکه بی برق شده با اتصال زمینهای موقت.
• لزوم استفاده از دستکش عایق فشار ضعیف در زمان نصب و جمع آوری اتصال زمینهای موقت.
• رعایت دقیق نحوه نصب اتصال زمین و جمع آوری آن طبق روش فوق الذکر

5- ایمن سازی محیط کار:

• استفاده از نوارهای رنگی برای محصور کردن محیط کار
• استفاده از چراغ های خطر برای دادن هشدارهای ایمنی(قرمز،زرد،سبز،آبی)
• استفاده از علائم فلش روشن برای هدایت مردم به خارج از مسیر کار و محیط خطر
• گماردن نفر جهت دادن هشدار با استفاده از علائم
• استفاده از چراغ های خطر گردان در بالای خودروی عملیاتی و محل خطر
• پوشاندن درب گودال و منهول ها به هنگام ترک محل برای جلوگیری از سقوط افراد یا خودرو