یکی از راههای حفظ و ارتقاء ایمنی استفاده از لوازم حفاظتی است که جان انسان را در مقابل خطرات محفوظ می دارد.
استفاده از لوازم ایمنی مقررات و اصولی است دارد که حتما باید به آنها توجه کنیم و عدم آگاهی و انتخاب نامناسب این نوع تجهیزات نه تنها قادر به حفظ ایمنی استفاده کننده گان آنها نخواهد بود بلکه ممکن است افراد یاد شده را در معرض خطرات بیشتری نیز قرار دهد.
انواع لوازم ایمنی که باید داشته باشیم
- لوازم ایمنی انفرادی که تحویل مجری یا انجام دهنده کار میشود.
- لوازم ایمنی گروهی که تحویل سرپرست گروه شده و کلیه افراد اکیپ موظف به حفاظت و نگهداری آنها بطور مطلوب می باشند.
لوازم ایمنی فردی چه چیزهایی هستند؟
- لباس کار
- کمربند های ایمنی سیمبانی
- کلاه ایمنی
- کفشهای ایمنی
- دستکش های حفاظتی
- فازمتر فشار ضعیف
- انبردست
لوازم ایمنی گروهی چه چیزهایی هستند
- تفنگ پرتاب سیم ارت
- دستگاه اتصال زمین موقت برای خطوط فشار ضعیف و فشار متوسط وقوی
- فازمتر های فشار متوسط و قوی
- دستکشهای عایق برق فشار متوسط
- چوب استیک
- فرش عایق
- فازمتر دوبل فشار قوی
ابزار اول: لباسهای ایمنی کار
لباسهای کار مناسب یکی از ملزومات کار ایمنی در هر حرفه ای محسوب می شود و به همین دلیل در مقرارت و آیین نامه های حفاظتی بیان شده است که کلیه کارکنانی که موظف به انجام کارهای عملی می باشند باید از لباس کار مناسب استفاده نمایند.
و کارفرمایان نیز موظفند که این نوع لباسها را تهیه و در اختیار مجریان امر قرار دهند. لباس کار باید با توجه به خطراتی که فرد را تهدید می کند انتخاب شود. این خطرات ممکن است منشاء فیزیکی ، مکانیکی ، شیمیایی و الکتریکی داشته باشد.
لباس ایمنی درجه یک چه ویژگی‌هایی دارد؟
- لباس باید مناسب نوع کار و همچنین وضعیت آب هوای منطقه باشد.
- لباس کار باید مناسب اندام و اندازه باشد
- جیب‌های لباس کار باید کوچک یا حتی الامکان تعداد آنها کم باشد. (دلیل این مورد را نیز بنویسید)
- در لباس برقکاران از دکمه و زیپ‌های فلزی نباید استفاده شود .؛
- لباس برقکاران حتی الامکان از پارچه های ضخیم و سبک و نخی تهیه و در دوخت آنها نهایت سادگی رعایت گردد .
- مچ و آستین بلوز باید دارای دکمه بوده و یا از کش آستین استفاده گردد.دلیل استفاده از لباسها نخی :اولا“ هنگام ایجاد قوس الکتریکی سرعت سوختن پارچه های الیاف مصنوعی یا مخلوطی از آنها خیلی کمتر بوده و حرارت تولیدی آنها پائین می باشد و ثانیا“ پارچه های نخی هنگام سوختن به بدن نمی چسبند .
ابزار دوم: کمربندهای ایمنی سیمبانی
جهت پیشگیری از سقوط کارگران از تیر برق و دکلهای برق از کمربند ایمنی و کمربند های نجات استفاده میشود.
شرایط انتخاب کمربند و طناب نجات :
- کمربندهای ایمنی باید از جنس چرم محکم یا برزنت و سایر مواد مخصوص مناسب شده باشد
- دارای پهنای 12cm و ضخامت 6mm و استقامت آن در مقابل نیروی کشش برای پاره شدن نباید از 1150Kg کمتر باشد .
- طنابهای کمربند باید از کنف بسیار مرغوب و یا از جنس الیاف ابریشم مصنوعی یا مشابه ساخته شده و استقامت آن در مقابل نیروی کشش برای پاره شدن نباید از 1150Kg کمتر باشد .
- پرچه ها و سگک های روی کمربندهای ایمنی .
طنابهای نجات باید دارای مقاومت بالا باشد .
ابزار سوم: کلاههای ایمنی
کلاه ایمنی یکی از مهمترین لوازم ایمنی انفرادی است که عدم استفاده از آن می تواند خطرات جانی جبران ناپذیری را به وجود آورد.
استفاده از آن در حین کار علاوه بر اینکه از وارد شدن ضربه های مکانیکی به ناحیه سر جلوگیری کند بلکه قادر است سر را در مقابل برخورد با ولتاژ های متفاوت حفاظت نماید.با توجه به ماهیت کارها نوع کلاههای ایمنی مورد استفاده نیز متفاوت است .
به عنوان مثال کلاه ایمنی کارهای ساختمانی از نوع فلز سبک که قادر به جذب انرژی مکانیکی وارده باشد و در کارهای الکتریکی از جنسی که در مقابل برق عایق باشد ساخته میشود.
نکته ای که ذکر آن در اینجا ضروری است این است که کلاههای ایمنی جزء وسایل حفاظت فردی محسوب شده و بنابر این لازم است در استفاده از کلاههای ایمنی مشترک محتاط بود زیرا علاوه بر اینکه کلاههای ایمنی افراد با توجه به ماهیت کارشان متفاوت با هم است، این امر ممکن است باعث انتقال بیماریهای پوستی نیز گردد .
استاندارد های کلاه ایمنی :
استاندارد های ANSI هلمتها را به سه دسته A,B,C تقسیم بندی می کند :
کلاس A :کاربرد عمومی – حفاظت در برابر ولتاژهای پایین
کلاس B : حفاظت در برابر ولتاژهای بالا
کلاس C : حفاظت در برابر ضربات سبک
معمولاً کلاههای ایمنی در سه اندازه استاندارد زیر تهیه می شوند :
برای دور سر با : 1 – سایز کوچک 55 سانتی متر 2– سایز متوسط 58-55 سانتی متر 3– سایز بزرگ 59سانتی متربه بالا که معمولاً دو سوم کلاههای ساخته شده مطابق با اندازه سایز متوسط اند.
ابزار چهارم: کفش های ایمنی
از نظر فراوانی حادثه پذیری، ناحیه پا بعد از دستها در رده دوم قرار دارد لذا کفشهای ایمنی با توجه به نوع و مشخصات خاص خود می توانند پای افراد را در برابر سقوط اجسام سنگین بر روی پا ، فرو رفتن اجسام نوک تیز و برنده به کف پا و همچنین ریزش مواد مذاب و سایر خطرات مشابه محافظت کنند .
کفش های ایمنی بر اساس قدرت تحمل بار استاتیکی و ضربه به سه گروه 75 و 50 و 30 تقسیم بندی می شوند.
بدین ترتیب کفش ایمنی پنجه فولادی در گروه 75 قرار می گیرد.
یکی از مهمترین انواع کفشهای ایمنی نوع مورد استفاده توسط کارکنان صنعت برق کفشهای عایق میباشد.
این کفشها از زیره عایق برخوردار بوده و از تکمیل شدن مدار توسط پای فرد در هنگام برق گرفتگی جلوگیری کرده و در نتیجه مانع برق گرفتگی میشود .دستکش های حفاظتی براساس آمارهای ارائه شده توسط وزارت کار و امور اجتماعی مهمترین بخش بدن از نظر جراحت پذیری در محیطهای کار ناحیه دست و بازو میباشد.
دستکش های کار وسایلی هستند که در هنگام کار دست انسان را در مقابل خطرات متنوع حفاظت می نماید .
ابزار پنجم: دستکشهای ایمنی
دستکش های ایمنی باید طوری انتخاب شوند که ناحیه دست را از خطرات احتمالی ناشی از کار محافظت کرده و در عین حال هیچ گونه ناراحتی و محدودیت برای دست ایجاد نکند.
اشخاصی که با برق سر کار دارند باید از انواع دستکش های عایق که درجه عایق الکتریسیته بودن آنها مناسب با ولتاژ مورد نظر باشد استفاده نمایند .
7 نکته مهم در انتخاب کفشهای ایمنی که احتمالا نمی‌دانید
(این مورد می‌تواند به تنهایی یک مقاله جداگانه باشد با توضیحات بیشتر)
نکته اول: برای بالا رفتن از تیر سیمانی و چوبی میبایستی از دستکش های کف چرمی با پشت برزنتی استفاده نمود.
نکته دوم: برای تیرهای فولادی و دکل های فلزی انواع آجدار پیشنهاد می شود که از لیز خوردن دست جلوگیری به عمل آورد .
نکته سوم: هنگام استفاده از دستکش های حفاظتی عایق برق برای کار بر روی خطوط برق دار مانند نصب انشعابات مشترکین برق ( کنتور ) و یا تعویض لامپ و سر پیچ معابر قبل از استفاده دستکش از طریق باد کردن آن از سوراخ نبودن دستکش اطمینان حاصل نمایید.ب
نکته چهارم: با توجه به میزان استفاده از دستکش های عایق هر چند وقت یکبار تست الکتریکی ضروری است .
نکته پنجم در تماس آب یا بعد از شستشوی دستکش های عایق حتما آنرا خشک نموده و با پودر های ضد رطوبت آغشته نمایید تا از فاسد شدن آن جلوگیری شود .
نکته ششم: در حین کار در نزدیکی سیم های برق دار و محوطه های خطر لب هیچ عنوان نباید دستکش های عایق را از دست خارج نمود. دستکش های عایق را بعد از اتمام کار تمیز نموده و در کیف مخصوص دور از نور نگهداری نمایید.
نکته هفتم: رکاب های سیم بانی در شبکه های برق کارکنان اجرایی برای صعود و نزول از تیرها از رکاب ها به عنوان ابزار انفرادی استفاده مینمایند .
ابزار ششم: فاز متر فشار ضعیف
فاز متر فشار ضعیف وسیله ای است انفرادی که در صنعت برق برای مشخص نمودن برقدار بودن وسایل برقی و سیمهای حامل جریان است .
اجزای داخلی فازمتر :
- لامپ کوچک تخلیه 2 – مقاومت سری شده با لامپ 3 – فنر متصل کننده 4 – قسمت پیچ گوشتی روکش دار با اتصال فاز متر به قسمت برق دار لامپ درون آن روشن میشود که دلیل این امر این است که جریان برق از طریق نوک فاز متر به مقاومت میرسد.
مقاومت موجود ، جریان برق را تا حدی میرساند که وقتی از بدن انسان عبور کرده و با رسیدن به زمین باعث بسته شدن مدار میشود . هر چه مقاومت بدن فرد کمتر باشد نور لامپ بیشتر خواهد شد .
یکی از اعمال نا ایمنی که بطور معمول در میان کاربران برق دیده میشود این است که از فاز متر به عنوان پیچ گوشتی استفاده میشود و این علاوه بر اینکه به فاز متر آسیب میرساند که باعث برق گرفتگی برای فرد خواهد شد.
ولت چک یا فازمتر دوبل فشار ضعیف چیست؟
جهت اندازه گیری ولتاژ بین دو فاز و نول و آزمایش شبکه از این وسیله استفاده می شود. فازمتر دوبل فشارضعیف به دو صورت عقربه ای و نوری ( لامپی ) است که ولتاژهای 50 تا 380 ولت را نشان می دهد.
باید از وارد آمدن ضربه به آن یا انداختن آن به زمین جلوگیری کرد.تست فازمتر قبل از قطع برق می تواند از حوادث ناخواسته ناشی از عملکرد نادرست آن پیشگیری کند.
ابزار هفتم: انبر دست
انبر دست یکی از وسایل پر کاربرد و ضروری برای برق کاران میباشد که رعایت نکات زیر در استفاده از آن ضروری است :
نکته اول: برق کار باید دقت نماید عایق انبر دست استاندارد و از نوع مرغوب باشد.
نکته دوم: تحت هیچ شرایطی از انبر دست به جای آچار یا چکش استفاده نشود.
نکته سوم: پرتاب نمودن انبر دست از ارتفاع عمل نا ایمن و حادثه ساز محسوب میشود زیرا علاوه بر امکان صدمه رسانی به همکاران احتمال آسیب دیدن خود وسیله و آسیب عایق دسته های آن و افزایش احتمال برق گرفتگی در هنگام کار وجود دارد. از طرف دیگر در اثر ضربات وارده حالت باز و بسته شدن آن تغییر نموده و این امر باعث خراب شدن انبر دست میشود .
ابزار اول ایمنی گروهی: تفنگ پرتاب سیم ارت
تفنگ پرتاب سیم ارت وسیله ای که برای آزمایش خطوط 6kv ، 11kv و 20kv بکار میرود.هر گاه بخواهند در شبکه متوسط را بمنظور اطمینان از بی برق بودن آن آزمایش نمایند از این وسیله استفاده میشود.
این دستگاه تشکیل شده از یک بخش پرتاب گر که داخل آن یک فنر قوی وجود دارد که با فشار دادن ماشه فنر آزاد میشود . خرج یا فشنگ وسیله که عبارت است از یک میله سبک بطول 60 cm که یک رشته سیم نازک بطول حدود 20m به آن متصل میگردد با فشار دادن ماشه ، میله رها شده و سیم را که یک انتهای آن قبلا به زمین متصل شده با خود بطرف شبکه پرتاب میکند.
در نتیجه این اقدام هر سه فاز شبکه به زمین متصل میشود و اگر شبکه برقدار باشد سیم فوق فورا پاره و ذوب و با صدای شدید اتصالی را نشان میدهد و اگر اتفاق یاد شده رخ ندهد معلوم میشود که خط بدون برق میباشد.
نکات مهمی در رابطه با تفنگ پرتاب سیم ارت رعایت کرد
نکته اول: حفاظت و نکهداری از آن به عهده سر اکیپ یا استاد کار میباشد.
نکته دوم: هیچگاه نباید ماشه تفنگ فوق را در حالت خالی چکانید.
نکته سوم: هر یک یا دو ماه یکبار چند قطر روغن به منظور نرم نگه داشتن فنر در تفنگ ریخته شود تا حالت خشک و شکنندگی پیدا ننماید.
نکته چهارم: هنگام پرتاب سیم میبایستی مواظب بود تا سیم پای کسی پیچیده نشود.
نکته پنجم: قبل از پرتاب یک سر سیم به زمین ارت موثر گردد و با ریختن مقداری آب در اطراف میله مقاومت زمین را کم کرد.
نکته ششم: هیچگاه نباید سر تفنگ را که مجهز به میله پرتاب میباشد به سمت شخص یا اشخاص دیگر گرفت . پیچ انتهای تفنگ بیشتر از 4 انگشت بسته یا باز نشود.
نکته چهارم: پس از انجام کار سیم پرتاب بطور منظم و بدون گره خوردگی بدور قرقره خود پیچیده و تمیز شود.
نکته ششم:میله ارت و میله پرتاب همراه با چکش را بعد از هر بار استفاده تمیز شده و در جعبه مخصوص و یا کسیه های برزنتی کارخانه سازنده تحویل داده شود.
نکته هفتم: دستگاه اتصال زمین موقت برای خطوط فشار ضعیف ، متوسط و قویدستگاه ارت موقت وسیله ای است حفاظتی که با اصطلاح برای قفل کردن یا بستن خطوط بکار میرود.هدف از این کار این است که در مواقع برق دار شدن ناگهانی شبکه که ممکن است در اثر عوامل مختلف پیش آید افراد یکه روی شبکه کار میکنند از خطر برق گرفتگی مصون باشند.
عواملی که ممکن است خط در حال تعمیر را بطور ناگهانی برق دار نماید
رعد و برق که بصورت بروز چندین میلیون ولت برق را وارد شبکه در حال تعمیر مینماید. مانور های اشتباهی توسط گروههای عملیات و اتفاقات. القا برق از شبکه های رو گذر شبکه . پاره شدن اتفاقی سیمهای عبوری از بالای شبکه تحت تعمیر . روشن نمودن موتور ژنراتور توسط مشترکین، کارخانجات یا بیمارستانها و غیره که ممکن است بطور اشتباه کلید برگشت برق شبکه را قطع ننمایند.
در صورتیکه شبکه تحت تعمیر از دو نقطه ورودی و خروجی شبکه بوسیله دستگاه اتصال زمین موقت ارت شود کلیه عوامل بالا در صورت بروز، خنثی خواهد شد و خطر برق گرفتگی افراد مشغول به کار را تهدید نخواهد کرد.
برای کلیه اکیپ‌ها اعم از فشار ضعیف ، متوسط و قوی کاربرد اجباری داشته و استفاده از آن امری اجتناب ناپذیر و ضروری است .
رعایت موارد زیر در استفاده دستگاه اتصال زمین موقت الزامی است
بایستی دقت نمود که دستگاه اتصال زمین موقت حتما بعد از آزمایش خط مورد نظر و پرتاب سیم تفنگ مورد استفاده قرار گیرد. قبل از بستن گیره ها به فاز ، انتهای سیم های رابط به زمین متصل گردد . محل نصب دستگاه در جلو دید مجری بوده و خط از دو طرف زمین شود. تا پایان کار دستگاه در محل کار نصب شده باقی بماند . مراقبت و نگهداری از دستگاه و همچنین نظارت بر جمع آوری و تمیز کاری آن بعهده سر اکیپ میباشد.
ابزار دوم: دستگاه ارت موقت
گروههای اجرایی یا تعمیراتی موظفند پس از آزمایش خطوط و کسب اطمینان از بی برق بودن مدار آن را بشرح زیر ارت موقت نمایند. میله ارت را یک فاصله قبل از محل کار و در مرطوبترین نقطه ممکن از زمین مجاور پایه کوبیده شده و سپس کلمپ اتصال زمین را به آن متصل میشود.
کارگر پس از بالا رفتن از پایه و استقرار در زیر شبکه به کمک طناب دستگاه را به بالا میکشد و پس از بازرسی ازگیره ها و تعیین فاصله ، توسط پرچ عایق ، گیره قرمز رنگ را به خط وسطی و سپس فازهای دیگر متصل مینماید .برای جمع آوری دستگاه ابتدا گیره های کناری توسط پرچ عایق از خط جدا و سپس با کنترل نمودن وزن کابل ، گیره وسطی از خط آزاد شده و در پایان کلمپ از میله زمین جدا گردد .
ابزار سوم: فاز مترهای فشار متوسط و قوی
فازمترهای فشار متوسط و قوی همانند فازمتر فشار ضعیف عمل میکنند . با استفاده از این نوع فازمترها میتوان خطوط با ولتاژ های 6kv ، 11kv، 20kv ، 63kv ، 230kv و 400 kv را آزمایش کرد .
انواع فاز مترهای فشار متوسط و قوی فاز مترهای مدرج : این فازمترها درجه بندی شده و از آنها با توجه به انواع مختلف برای اندازه گیری ولتاژ های مختلف استفاده میشود .
این فاز متر از سه قسمت دارند :
1 – شاخک که برای نزدیک نمودن آن به مدار تعبیه گردیده است .2 – چراغ که در صورت برقدار بودن خط روشن میشود .3 – دسته تلسکوپی مدرج که از عایق آزمایش شده ساخته شده و محل قرار گرفتن دست در انتهای فازمتر میباشد
رعایت موارد زیر در استفاده دستگاه الزامی است
بدلیل ظرافت خاص وسیله در هنگام حمل و نقل و استفاده از آن نهایت دقت به عمل آید تا ضربه ای به آن وارد نشود چون امکان شکستن یا معیوب شدن چراغ وسیله که بشیار حساس نیز میباشد.قبل از استفاده از دستگاه آزمایش بمنظور کسب اطمینان ازسالم بودن آن ضروری است .
فازمتر دوبل فشار متوسط
فازمتر دوبل فشار متوسط یکی دیگر از وسایل ایمنی گروهی میباشد که بیشتر بخاطر رینگ ( موازی ) یا همرنگ نمودن خطوط بکار میرود. دو فاز متر که توسط کابلی بهم مرتبط بوده که در هنگام کار هر کدام از فازمتر ها در یک دست قرار میگیرند.
البته بایستی توجه داشت که کابل رابط کاملا از بدن فاصله داشته باشد.با نزدیک شدن شاخک ها به فاز غیر همنام باشند لامپها که در وسط فازمتر تعبیه شده روشن نمیشود که مشخص می کند صرفا فاز کناری مدار اول با فاز وسطی مدار دوم همنام است و بهمین طریق میتوان هر سه فاز دو مدار را مشخص نمود .
ابزار چهارم: دستکش های عایق برق فشار متوسط
دستکشهای عایق برق فشار متوسطاز جمله لوازم ایمنی است که از اهمیت خاصی برخودارند . این نوع دستکشها عایق معمولا تا 24kv تست و آزمایش شده و مشخصه یاد شده بر روی آنها قید گردیده است .
موارد استفاده دستکشهای عایق برق فشار متوسط :
در موقع قطع و وصل کلیدهای فشار متوسط و قوی ، در هنگام قطع و وصل کات اوت فیوز ترانسفورماتورها ، در هنگام بستن دستگاه اتصال زمین موقت
ابزار پنجم: چوب استیک
وسیله ای است عایق، که برای قطع و وصل کات اوت فیوزها و سکسیونرهای بدون دسته و موارد مشابه مورد استفاده قرار میگیرد.
جنس آن از فایبر گلاس و موارد مشابه دیگری که ازسبکی و درجه عایقی خوبی برخوردار باشند است هنگام استفاده از این وسیله میبایستی طول آن متناسب با ولتاژ موجود باشد. همچنین خشک کردن کامل آن در مواقعی که هوا بارانی مرطوب میباشد ضروری است.
بعد از هر بار استفاده برای جلوگیری از آسیب دیدگی احتمالی فیزیکی و همچنین تمیز نگهداشتن آن باید در جلد مخصوص خود قرار گیرد .از زدگی یا بر آمدگی درسطح این وسیله باید جلوگیری کرد زیرا ممکن است به حوادث ناگواری بیانجامد چون نفوذ الکترونهای نشتی برق از آن نقطه باعث سوزندان و نشت جریان به بدن استفاده کننده میگردد .
ابزار ششم و هفته را هم بنویسید
به دنبال تجهیزات ایمنی با کیفیت هستید؟
همین الان اینجا کلیک کنید و بهترین محصولات ایمنی از بهترین برند‌ها را مشاهده کنید. شما می‌توانید برای شبکه توزیع برق، محصولات را به‌صورت عمده و با تخفیف ویژه تهیه کنید.
( متن بالا لینک شود به صفحه محصولات)