نظامنامه ايمني صنعت برق
پیشگفتار:
( نظامنامه ايمني صنعت برق ) پيشرفت هاي روزافزون و چشمگير انسان در علوم و بكارگيري آن در خدمت تكنولوژي و صنعت سبب ايجاد مراكز صنعتي و در نتيجه دستيابي به تبديل انرژي هاي موجود در طبيعت به انرژي الكتريكي گرديده است كه خود عامل مهمي در پيشرفت صنعت به شمار رود. انرژي الكتريكي يكي از مهمترين و پيچيدهترين صنايع است كه با تنوع ويژگيهاي سهيم در آن ايجاب مي نمايـد كـه در زمينـه ايمنـي
كاركنان و تأسيسات و تجهيزات از مقررات خاص برخوردار گردد. لذا در اين راستا تهيه و تدوين نظامنامه اي كه اشراف بـر مـسئوليت كاركنان در جلوگيري از حوادث جاني و مالي و پايدار نگهداشتن فعاليت صنعت عظيم برق و بازدهي آن مؤثر باشد، از اهميت خاصـي برخوردار است.
هدف
منظور از تهيه و تدوين نظامنامه ايمني، محافظت كاركنان شاغل در صنعت برق در بخشهاي بهره برداري توليد، انتقال، توزيع، احداث و خدمات پشتيباني و صنعتي و همچنين حفاظت تأسيسات و تجهيزات از آتش سوزي و ديگر حوادث احتمالي و پايدار نگهداشتن سيستم و تعميم ايمني براي ايجاد محيط سالم جهت كاركنان و حفظ دستگاهها و تأسيسات و تجهيزات از خطر احتمالي ميباشد.
حدود
شمول كليه مفاد نظامنامه مترتب بر تأسيسات صنعت برق، كاركنان و عملياتي است كه توسط كاركنان يا پيمانكاران در ايـن تأسيـسات انجام ميشود.
تشكيلات
در اجراي اصول ايمني كه عناوين آن قبلاً اشاره گرديد با ارائه تشكيلاتي كه بتواند كليه اهداف ايمني و بهداشت كار را فراگيـرد خـط مشي اجرائي آن به صورت مسئوليت هاي سازماني و وظايف كاركنان در ابعاد همه جانبه تعيين گرديده، كليه كاركنـان شـاغل در صـنعت برق با شرح وظايف و انواع فعاليت شغلي خود آشنا و موظف به پيروي از نظامنامه ايمني ميگردند.
مسئوليتها
پيش بيني و پيشگيري از وقوع حوادث جزو مسئوليت هاي سـازماني صـنعت بـرق بـوده، بـه ترتيبـي كـه بـالاترين رده سـازماني تـا آحـاد كاركنان ملزم به رعايت و اجراي مقررات و دستورالعمل هاي ايمنـي و بهداشـت حرفـهاي در مـورد خـود و كاركنـان تحـت نظـارت و تأسيسات و تجهيزات مربوطه مي باشند.
مجموعه مقررات ايمني و بهداشت حرفه اي
كليه قوانين و مقررات آئين نامه هاي حفاظت و بهداشت كار وابسته به قانون كار، مصوبات وزارت كار و اموراجتماعي، كليـه مـصوبات وزارت نيرو و مصوباتي كه در آينده توسط شورايعالي ايمني صنعت برق به تصويب خواهد رسيد مي باشد.
دستورالعملهاي ايمني حفاظت
به منظور ايجاد محيط سالم كار و حفظ و حراست از نيروي انساني و تأسيسات و تجهيزات و پيشگيري از حوادث و خطرات احتمـالي،تدوين دستورالعمل هاي ايمني و حفاظت، فردي و حرفه اي، تأسيسات و تجهيزات بر مبناي علمي و تجربي الزامي است.
مقررات حفاظت از حريق
با توجه به كثرت مواد قابل اشتعال مورد استفاده در تأسيسات صنعت برق (منابع سوخت، انبارهاي روغن، مواد شيميائي، كابلهـا، … ) و همچنين دستگاهها و تجهيزاتي كه احتمال خطر آتش سوزي در آنها وجود دارد، تهيه و تـدوين دسـتورالعمل هـا و مقـررات حفاظـت ازحريق به منظور پيش بيني، پيشگيري و مبارزه با حريق الزامي مي باشد.
صلاحيت حرفه اي كار
به منظور حفظ و حراست سرمايه كلان صنعت برق (نيروي انساني، تأسيسات) و اداره بهينه امور و تقليل ضايعات و خسارات، ضـروري است آئين نامه هاي خاص در ابعاد معاينات پزشكي جسمي و رواني بدو استخدام و ضمن خدمت كاركنان، آموزشهاي ايمني و حفاظت حرفه اي، آزمون اجرائي كاركنان در ارتباط با مسائل ايمني شغل آنان به منظور حصول اطمينـان از صـحت رفتـار آنـان، تهيـه و تـدوين گردد.
آئين نامه تشويق و تنبيه
به منظور تشويق كاركناني كه در امر ايمني و حفاظت، مقررات و دستورالعمل ها را به نحو احسن رعايت و اجرا يا مبتكر و ارائـه دهنـده پيشنهادات مفيـد و بـا بـه نحـوي از انحـاء در پيـشرفت امـور ايمنـي مـؤثر واقـع مـيشـوند، همچنـين تنبيـه كاركنـاني كـه از مقـررات و دستوالعمل هاي ايمني و حفاظت قصور مينمايند ضروري است آئين نامه تشويق وتنبيه تهيه و تدوين گردد.
لوازم حفاظت فردي و گروهي
به منظور حفظ و حراست نيروهاي شاغل در صنعت برق ضروري است ضوابط مربوط به لوازم حفاظت فردي و گروهي متناسب با نوع كار تهيه و تدوين گردد.
ضبط و ربط در محيط كار
به منظور جلوگيري از بروز حوادث ناشي از عدم رعايت موارد مربوط به ضبط و ربط كار، نظافت محـيط كـار جلـوگيري از ريخـت و پاشهاي بي مورد و استقرار صحيح اشياء، تهيه و تدوين مقررات، دستوالعمل ها و آئين نامه هاي مربوطه الزامي است.
ايمن بودن تأسيسات، تجهيزات و ابزار كار
به منظور حصول اطمينان از صحت كاربرد وسايل و تجهيزات مختلف از قبيل ماشين هاي افـزار، آسانـسورها، جرثقيـل، نردبـانهـا، ليـفتراكها، ظروف تحت فشار، وسايل ايمني فردي و گروهي و غيره كه در تأسيسات صنعت بـرق مـورد اسـتفاده قـرار مـي گيرنـد، تهيـه و تدوين مقررات و دستورالعمل هاي مربوط به آزمايشات آنها قبل از استفاده و بطور دوره اي الزامي است.
بازرسي، ثبت حوادث
الف: بازرسي دوره اي
به منظور حصول اطمينان از اجراي صحيح مقررات و دستورالعملهاي ايمني و حفاظت و بهداشت حرفه اي، بازرسي دقيق و دوره اي از كليه عمليات اجرائي صنعت برق، تأسيسات، ابنيه، وسايل و ماشين آلات ثابت و سيار الزامي ميباشد.
ب: بازرسي حوادث و سوانح
به منظور پيشگيري از حوادث و تقليل آنها در حد صفر و همچنين رفع كاستي ها، بازرسي و تهيه گزارش از حوادث و آتـش سـوزي هـاي منجر به خسارات جاني و مالي الزامي ميباشد.
گردش كار اجرائي
به منظور اجراي اصولي و دقيق گردش كار ايمني و حـصول اطمينـان از اقـدامات پيـشگيرانه، هرگونـه ضـايعات جـاني و مـالي، تهيـه و تدوين دستورالعمل و فرم هاي گردش كار كه مسئوليت و روش كار مجريان در امر ايمني و بهداشت محيط كار را مـشخص مـي نمايـد الزامي است.
محدوده هاي پر خطر
تهيه و تدوين دستورالعملها و مقررات مربوط به انجام كار و يا تردد افراد در محدوده هاي پرخطر تأسيسات صنعت برق مانند سـالن هاي توربين و پمپ ها، ديگ هاي بخار، محيط هاي داراي تأسيسات شيميائي و گازهاي پرخطر و مخازن تحت فشار، پست هاي فشار قـوي، تابلوهـا و هيدروژن سازي، مخازن سوخت و غيره الزامي است.
انبار و انبارداری
به منظور حفظ كالاهاي موجود در انبارها، تهيه و تدوين مقررات و آئين نامه هاي ايمني و حفاظت از حريق مربـوط بـه شـرايط فيزيكـي انبارها، چيدن و صفافي انبارها و غيره الزامي است.
كمكهاي اوليه
به منظور اجراي صحيح كمكهاي اوليه در موقع بروز حوادث احتمالي براي كاركنان ضروري است، دستورالعملها و مقـررات خاصـي تهيه و تدوين گردد تا تشكيلات و يا افرادي تعليم ديده خدمات لازم را ارائه دهند.
اشاعه فرهنگ ايمني
به منظور القاء روحيه و ايمني در كاركنان صنعت برق، تهيه و تدوين برنامه هاي تبليغاتي مانند فيلم هاي ايمني، سخنراني ها، تهيه و توزيـع بروشورهاي لازم، پلاكاردها، پوسترها و ساير اقدامات ايمني كه در پيشبرد اين اهداف مؤثر باشند الزامي است.
آموزش
به منظور پيشگيري از بروز گسترش حوادثي كه منجر به خسارات جاني و مالي ميگردد همچنين پـيش بينـي و پـيشگيـري از خطاهـاي انساني، تهيه و تدوين برنامه هاي آموزشي حرفه اي و ايمني و بازآموزي براي كليه كاركنان صنعت برق الزامي است.
